انواع جراحی دیسک کمر به روش بسته و روش باز

ستون فقرات شامل چندین استخوان به نام مهره می‌باشد که روی هم چیده شده‌اند. بین هر استخوان یک دیسک قرار دارد. هر دیسک از دو قسمت تشکیل شده است، ماده ژله‌ای داخلی به نام هسته پالپوس (نوکلئوس پالپوزوس) و غضروف خارجی که فیبروز آنولوس نامیده می‌شود. گاهی ژله داخل دیسک به دلیل آسیب دیدگی یا فشار مکرر بر روی دیسک جابجا می‌شود. هنگامی که این اتفاق می‌افتد، این ماده ژله‌ای ممکن است از دیسک خارج شود و به عصب نخاعی فشار بیاورد. دیسک کمر، یکی از رایج‌ترین اختلالات مربوط به ستون فقرات است که سالانه بسیاری از افراد را درگیر می‌کند. پارگی دیسک کمر زمانی اتفاق می‌افتد که یکی از دیسک‌های بین‌مهره‌ای در اثر فرسایش یا ضربه، دچار آسیب شود. آسیب دیسک در مراحل پیشرفته‌تر باعث پارگی لایه بیرونی و خارج شدن ماده‌ی ژله‌ای مانند درون آن می‌شود. در این حالت می‌گوییم بیرون‌زدگی یا فتق دیسک اتفاق افتاده است. دیسک کمر در مراحل اولیه نیاز به درمان خاصی ندارد و با استراحت، فیزیوتراپی و راه‌حل‌های ساده بهبود می‌یابد؛ اما اگر دیسک به موقع پیگیری نشود، شدت بیشتری پیدا کرده و در صورتی که باعث فشار بر روی نخاع و ریشه‌های اعصاب شود، مشکلات پیچیده‌تری را برای انسان ایجاد می‌کند. جراحی دیسک کمر آخرین راهکار درمانی است که در صورت عدم دریافت نتیجه از روش‌های قبلی، برای برطرف کردن اختلال ایجاد شده و کاهش درد، پیشنهاد می‌شود. در این بخش به معرفی انواع روش‌های جراحی دیسک کمر پرداخته و در مورد هریک از آنها توضیحاتی را عنوان می‌کنیم.

علت دیسک کمر

معمولاً در بزرگسالی، دیسک‌های بین مهره‌ای رو به زوال می‌رود و فضای بین مهره‌ها باریک‌تر می‌شود. در این شرایط، احتمال فتق دیسک بالا می‌رود. عوامل زیر می‌تواند تأثیر مستقیم روی فتق دیسک بگذارد:

انواع جراحی دیسک کمر

علائم دیسک کمر

بسته به اینکه این اتفاق در کدام قسمت ستون فقرات می‌افتد، علائم آن مختلف است؛ اما شایع‌ترین آن کمردرد است. همچنین علائم زیر نیز در افراد دارای دیسک کمر مشاهده شده است:

  1. خواب رفتگی و گزگز اندام‌های تحتانی مثل شست پا. این مورد از علائم، مربوط به علائم دیسک کمر در پاها است که منجر به درد سیاتیک ، جلوی زانو یا ران، پشت ران، یا ساق پا می‌شود.
  2. عدم کنترل ادرار و مدفوع
  3. ضعف اندام‌های تحتانی یا دراپ فوت

جراحی بسته یا لیزری دیسک کمر

عمل لیزری دیسک کمر روشی است که در آن یک پروب لیزری بسیار باریک و کوچک وارد دیسک شده و توسط آن اشعه‌ی لیزر به ماده‌ی درونی دیسک تابانده می‌شود تا با مدولاسیون عصبی و کاهش فشار داخلی دیسک، درد بیمار برطرف شود. عمل لیزر دیسک کمر یا دیسکتومی لیزری جزء روش‌های عمل بسته‌ی دیسک کمر محسوب می‌شود که به طور قابل توجهی، اختلال عصبی در ستون فقرات را برطرف کرده و درد بیمار را کاهش می‌دهد. این عمل تحت بیهوشی موضعی انجام می‌شود. لیزری که در این روش به کار می‌رود به طور ویژه برای این منظور طراحی شده و طول موج لیزر به نحوی است که توسط بافت نرم داخل دیسک جذب می‌شود و تنها میزان مناسبی از گرما به ماده‌ی داخل دیسک منتقل شده، تا حدی که رطوبت داخل دیسک به میزان مورد نظر جراح تبخیر شود و گرمای بیش از حدی به دیسک اعمال نشود. بدین ترتیب فشار داخل دیسک کاهش پیدا می‌کند و با ایجاد یک زخم بسته در داخل دیسک از بیرون‌زدگی مجدد دیسک جلوگیری می‌شود.

جراحی لامینکتومی

بیمار معمولاً روی شکم روی تخت عمل خوابانده می‌شود. طول شکاف مورد نیاز برای انجام این عمل به تعداد سطوح درمانی بستگی دارد. به عبارت دیگر، یک لامینکتومی تک سطحی ممکن است فقط به یک شکاف کوچک نیاز داشته باشد در حالی که برای انجام لامینکتومی های چند سطحی باید شکاف‌هایی به اندازه 7 تا 10 سانتی‌متر ایجاد شوند. یک ملاحظه دیگر این است که آیا عمل جراحی به صورت باز انجام شود یا به صورت کم تهاجمی‌تر. در عمل جراحی باز ممکن است از یک ریترکتور به منظور جدا کردن عضلات از بافت چربی ستون فقرات استفاده شود تا دسترسی به لامینای مهره‌ها امکان‌پذیر شود. بخشی از لامینا برداشته می‌شود تا رباط زرد (یک رباط الاستیکی شکل که بین مهره‌ها قرار دارد) نمایان شود. سپس جراح یک حفره در رباط زرد یا رباط فلاووم ایجاد می‌کند تا به کانال نخاع دست پیدا کند. زمانی که عصب تحت فشار دیده شد، علت فشرده شدن آن را می‌توان مشخص کرد. بیشتر موارد فشرده شدن عصب‌ها به دلیل فتق دیسک اتفاق می‌افتند. به هر حال، منابع دیگر فشار بر عصب‌ها عبارتند از:

جراح معمولاً عصب را عقب کشیده و منبع فشار را برمی‌دارد. فشار بر روی عصب نخاعی یا اجزای عصب‌ها برداشته می‌شود. در صورت لزوم ممکن است جراح عمل فیوژن ستون فقرات را با استفاده از ابزارهایی برای کمک به تثبیت ستون فقرات انجام دهد. برای برداشتن بخشی از استخوان و یا درمان سطوح متعدد ستون فقرات کمری ممکن است انجام عمل‌های فیوژن و ابزار دقیق ضرورت یابند. در عمل فیوژن ستون فقرات یک گرافت استخوانی مانند استخوان خود بیمار (اوتوگرافت) با استفاده از ابزار دقیق (مانند میله، پیچ‌ها، پلیت ها) در ستون فقرات قرار داده می‌شود. گرافت استخوانی به تحریک رشد استخوان جدید و تسریع روند بهبودی کمک می‌کند. پس از اتمام عمل جراحی لامینکتومی کمری، بافت‌های نرم که کنار زده شده بودند، سر جای خود قرار داده شده و شکاف ایجاد شده با استفاده از بخیه بسته می‌شود.

جراحی میکرودیسککتومی

جراحی آندوسکوپی دیسک کمر

ابتدا با عملیات عکس برداری، ناحیه ی مورد نظر تشخیص و شناسایی می شود. سپس پزشک ناحیه ی مورد نظر را با دارو های بی حسی قوی، به صورت موضعی لمس و بی حس می کند. بعد از آن جراح، عمل آندوسکوپی را با ورود آندوسکوپ نوری از طریق ایجاد یک برش کوچک در پوست آغاز می کند. این دستگاه مجهز به کانول های ریز کار است و با دقت به سمت محل آسیب دیدگی دیسک رانده می شود. بافت دیسک اکسترود شده را می توان به آهستگی از بین برد. باقیمانده های بیرون زده را نیز با استفاده از یک نوکلئیزر لیزر مخصوص از بین می برند. در موارد خاص ، هسته ژل مانند دیسک بین مهره ای با کمک کیمو پاپین ( آنزیم ویژه پروتئین شکن ) کوچک می شود. این کار کمک می کند تا پزشک حلقه فیبری را از بین ببرد تا به روند بهبودی پس از جراحی کمک ویژه ای کند. برای احیای مجدد دیسک نخاعی، سایش استخوان مهره کلسیفیه شده توسط ابزار های کوچک انجام می شود. این کار منجر به خونرسانی بهتر در بافت دیسک می شود و می تواند یک حلقه فیبری محکم و پایدار ایجاد نماید.

مراقبت های لازم بعد از انجام جراحی دیسک کمر

اينستاگرام دکتر احمد شکرچي زاده

مقایسه جراحی باز و بسته دیسک کمر

همانگونه که از اصطلاح جراحی باز مشخص است، برای انجام این نوع جراحی بایستی منتظر ایجاد برشهایی بر روی بدن و در واقع باز کردن بدن باشید. طبیعتاً نواحی برش‌ خورده در جراحی دیسک کمر باز، بزرگ خواهند بود تا جراح کاملاً بر موضع عمل دسترسی و اشراف داشته باشد. همچنین امکان دارد که جراح در روند عمل، برخی از عضلات و تاندون‌ها را نیز ببرد تا دسترسی بهتر و بیشتری به نواحی آسیب دیده کمر پیدا کند. چون ممکن است در حین عمل بافت ها دچار آسیب شوند و دوران نقاهت طولانی شود.

مزایا و معایب هر روش

از مزایای اصلی جراحی دیسک کمر بسته هم میتوان به کوچک بودن برش‌های جراحی اشاره کرد. برعکس جراحی های باز که تقریباً برشهایی ۲۰ سانتی‌ یا بزرگتر در بدن بیمار ایجاد می شود، در عمل بسته جراح با ایجاد تنها یک برش ۳ میلی‌متری روند جراحی را طی میکند. کوچکتر بودن این برش می تواند از خطراتی نظیر عفونت جلوگیری کند و دوران نقاهت نیز کوتاه‌تر خواهد بود. افزون بر این در جراحی به روش بسته جراح می‌تواند بدون بریدن بافت ها و عضلات بدن و با استفاده از تکنولوژی های نوین و دستگاه‌های پیشرفته، اقدام به ترمیم و درمان عارضه‌ دیسک کمر فرد بیمار نماید.

در جراحی دیسک کمر به روش باز، بایستی خودتان را برای بستری شدن به مدت تقریباً یک هفته یا شاید بیشتر در بیمارستان آماده کنید تا در این مدت زخم های جراحی در بدن تا حدودی التیام یابد و تحت نظر پزشک جراح خود باشید؛ اما دوران بستری در روش جراحی بسته تقریباً به نصف کاهش می‌یابد. البته بیشتر بیماران حتی مدت زمان کوتاه تری را در بیمارستان می گذرانند؛ چراکه برخی از عمل‌های بسته به صورت سرپایی و با استفاده از بی‌حسی موضعی در تایم کوتاهی انجام می‌گردد.

مدت زمان جراحی و دوران نقاهت دو روش جراحی دیسک کمر

جراحی دیسک کمر باز به دلیل داشتن مراحل متعدد، ممکن است تا چند ساعت به طول بیانجامد. حال آن که برخی از جراحی ‌های بسته دیسک کمر تنها در عرض نیم ساعت انجام می شوند. این تفاوت می‌تواند موجب آرامش خاطر آن دسته از بیمارانی شود که نسبت به بیهوشی ترس یا حساسیت دارند.

با جراحی لیزری دیسک به روش PLDH (لیزر پلاسما) می‌توان بیماران مبتلا به بیرون زدگی دیسک (فتق دیسک) با علائم شدیدتر را که کاندیدای جراحی باز هستند؛ درمان نمود. در این روش بدون ایجاد برش و استفاده از پیچ ستون فقرات و پلاتین، می توان در افراد زیادی به بهبودی هرنی دیسکال دست پیدا کرد. برای کسب اطلاعات بیشتر و هماهنگی با مطب دکتر احمد شکرچی زاده می‌توانید از طریق تماس با شماره تلفن 36622101-031 اقدام فرمایید.


آدرس مطب : اصفهان چهارباغ بالابین زمزم و دروازه شیرازکوچه مختاری ساختمان جم طبقه زیرزمین
تلفن : 36622101 - 031درباره این موضوع مطالب بیشتری بخوانیدنظرات کاربران درباره این مطلب :
برای متن پیام فقط از حروف فارسی استفاده کنید .
این فرم صرفا جهت دریافت نظرات ، پیشنهادات و انتقادات کاربران در مورد مطلب فوق میباشد .
به سوالات پزشکی در این بخش پاسخ داده نمیشود .
از ارسال پیام های تبلیغاتی در این بخش خودداری نمایید .
حداکثر طول مجاز برای متن پیام 500 کاراکتر است .
نام و فامیل :
تلفن :
ایمیل :
متن پیـام :
جدیدترین و موثر ترین روش درمان دیسک