تفاوت میگرن و سردرد معمول را می دانید؟

میگرن اگرچه معمولا منجر به ایجاد سردرد می شود اما با سردرد معمول متفاوت است. تفاوت میگرن و سردرد معمولی در علت ایجاد و علائم آنها است. میگرن منجر به ایجاد درد در ناحیه سر می شود اما معمولا مشکلات مرتبط با میگرن به همین جا ختم نمی شوند. گاهی مشکلات مرتبط با میگرن می توانند زندگی معمول افراد را مختل کنند و آنها را از کار و تحصیل دور کنند. سردردهای غیرمیگرنی کمتر شایعی نیز وجود دارند که ممکن است دردی شدیدتر از سردرد ناشی از میگرن ایجاد کنند. در این مطلب به تفاوت میگرن و سردرد معمولی می پردازیم و تفاوت و روش درمان هر کدام از آنها را بیان خواهیم کرد.

انواع سردرد معمول و دلایل ایجاد سردرد معمولی

شاید جالب باشد که بدانیم سردرد معمول انواع مختلفی دارد که تشخیص محل ایجاد و نوع درد ایجاد شده میتواند در تشخیص نوع آن کمک کننده باشد. انواع شایع سردرد معمولی شامل موارد زیر است:

• سردردهای تنشی (Tension headaches): در این نوع سردرد معمول، درد ایجادشده در هر دو طرف سر احساس می شوند. این نوع سردردها از پشت سر شروع میشوند و سپس به سایر نواحی سر گسترش می یابند. این نوع سردرد شایع ترین نوع سردرد است. فشار چشم، استرس و گرسنگی میتوانند از عوامل ایجاد کننده ی سردردهای تنشی باشند. این نوع سردردها میتوانند حالت مزمن داشته باشند.
• سردردهای سینوسی: این نوع سردردهای معمولا زمانی ایجاد میشوند که فرد دچار بیماری شده یا دچار گرفتگی سینوس، بینی و علائم مشابه شود. این نوع سردرد در واقع به علت ورم در مجراهای سینوسی ایجاد میشود که منجر به ایجاد درد در پشت گونه ها، بینی و چشم ها می شود. سردردهای سینوسی معمولا زمانی که فرد از خواب بیدار میشود و زمانی که سر خود را به جلو خم میکند شدت بیشتری دارند.
• سردرد خوشه ای (Cluster headaches): این نوع سردردها معمولا بسیار دردناک بوده و بصورت دوره های خوشه ای ایجاد میشوند؛ به این معنی که در طول یک روز یا دوره زمانی کوتاه چندین بار ایجاد میشوند. ممکن است این فرایند خوشه ای تا چند ماه نیز به طول بکشد. اگرچه سردرد خوشه ای دردناک ترین حالت سردرد را ایجاد میکند اما به ندرت ایجاد میشود. علت ایجاد سردرد خوشه ای را میتوان گشادی عروق مغز بیان کرد که به علت ترشح غیرطبیعی مواد شیمیایی طبیعی مانند سروتونین و هیستامین ایجاد میشود. عوامل محیطی مانند نور زیاد و روشنایی بالا، فعالیت فیزیکی و نیز رفتن به ارتفاعات نیز میتوانند عامل محرک ایجاد سردردهای خوشه ای باشند.

میگرن چیست؟

بسیاری از افراد با شنیدن میگرن به یاد سردردهای شدید می افتند اما باید توجه داشت که سردرد تنها یکی از علائم میگرن است که میتواند از نظر زمان و شدت متغیر باشد. میگرن را میتوان نوعی بیماری عصبی نامید که اعصاب و مسیرهای شیمیایی بدن را درگیر میکند. تغییر در فعالیت مغزی منجر به تغییر در جریان خون در مغز و بافت های اطراف آن میشود و میتواند مجموعه ای از علائم را ایجاد کند که میگرن نامیده می شود. علاوه بر درد شدید در سر، افراد مبتلا به میگرن مشکلات زیر را نیز تجربه میکنند:

1. حالت تهوع
2. حساسیت به نور، صدا و بو
3. سرگیجه
4. خستگی مفرط

فرایند میگرن ممکن است در چهار مرحله خود را نشان دهد. البته تمام این مراحل در همه افراد مشاهده نمیشوند. این چهار مرحله شامل موارد زیر هستند:

1. فاز اول یا فاز پرودروم: این مرحله را مرحله پیش از سردرد نیز گویند. این مرحله شامل برخی علائم بدون درد است که چند ساعت یا حتی چند روز قبل از آغاز میگرن خود را نشان میدهد. این علائم شامل تغییر خلق و خو، تمایل به خوردن غذا از جمله یک غذای خاص، افزایش ادرار و سفتی گردن است.
2. فاز دوم یا فاز آئورا: آئورا به اختلال حسی گفته می شود که قبل یا هنگام میگرن ایجاد میشود. در این مرحله، بینایی فرد، احساس لامسه یا حرف زدن فرد ممکن است دچار اختلال شود. البته این مرحله در تمام افراد ایجاد نمی شود. سایر علائم این مرحله شامل تاری دید، ایجاد نقاط کور در میدان دید که با گذشت زمان افزایش می یابد.، بی حسی در دست ها و بازو و حرف زدن مبهم است.
3. فاز سوم یا فاز سردرد: در این مرحله سر شروع به درد کردن میکند. درد ایجاد شده ممکن است خفیف باشد و یا به حدی دردناک باشد که منجر به اختلال در زندگی روزانه فرد شود. در این مرحله، فعالیت فیزیکی، قرارگرفتن در معرض نور، صدا و بو میتوانند منجر به تشدید علائم میگرن شوند. ممکن است برخی افراد میگرن را بدون فاز سوم یا فاز سردرد تجربه کنند بنابراین هر میگرنی لزوما با سردرد همراه نیست.
4. فاز چهارم یا پست درومال: در این مرحله درد شروع به کاهش میکند. ممکن است افراد احساس خستگی، سرگیجه و سردرگمی کنند و بصورت عمومی احساس ناخوشایندی را تجربه کنند.

علت ایجاد میگرن چیست؟

اگرچه معمولا یافتن منشا سردرد راحت است اما در مورد میگرن نمیتوان به راحتی علت ایجاد را تشخیص داد. میگرن معمولا عوامل تحریک کننده یا فاکتورهای خطر مشترکی دارد اما علت اصلی ایجاد آن چندان مشخص نیست. فاکتور خطر یا عامل تحریک کننده عامل اصلی ایجاد میگرن نیستند ولی احتمال بروز آن در یک فرد را افزایش میدهند. عوامل تحریک کننده ایجاد میگرن را میتوان به شرح زیر نام برد:

• جنسیت و تغییرات هورمونی: میگرن در خانم ها سه برابر بیشتر از آقایان ایجاد میشود. دوران قاعدگی و تغییرات هورمونی میتوانند در ایجاد میگرن موثر باشند
• حساسیت: حساسیت یا آلرژی میتواند منجر به ایجاد التهاب در بدن شود. با توجه به اینکه میگرن با التهاب عروق مرتبط است بنابراین حساسیت را میتوان از فاکتورهای خطر میگرن نام برد.
• سابقه خانوادگی: افرادی که در خانواده یا اقوام خود افراد درگیر با میگرن وجود دارد احتمال بیشتری برای بروز این بیماری در خود دارند. بنابراین میگرن دارای عوامل ژنتیکی در ایجاد خود است.
• محیط: عوامل محیطی متعددی وجود دارند که میتوانند احتمال ایجاد میگرن را افزایش دهند. از جمله میتوان به تغییرات دمای هوا، فشار روانی و استرس، تغذیه، بو، بی خوابی و ...

درمان میگرن: برای درمان میگرن چه بخوریم؟

اگرچه روش درمانی مشخصی برای میگرن وجود ندارد با این حال استفاده از برخی داروها و تغییر سبک زندگی میتواند منجر به کاهش و بهبود علائم میگرن و جلوگیری از ایجاد مجدد آن شود. روشهای درمانی و کنترلی موجود شامل موارد زیر است:

• استفاده از داروهایی که نیاز به تجویز پزشک ندارند مانند استامینوفن، ایبوپروفن آسپرین
• استفاده از داروهایی که توسط پزشک تجویز میشود. گاهی ممکن است داروهای بدون نسخه نتوانند وضعیت میگرن را کنترل کنند
• تغییر سبک زندگی، ورزش منظم، بهبود وضعیت خواب، یوگا، آشنایی با روشهای کنترل روانی و استرس و ...
• آشنایی با مراحل میگرن برای کنترل بهتر آن