منو

نوکلئوتومی لیزری (عمل جراحی بسته هرنی دیسکال بوسیله لیزر پلاسما)

نوکلئوتومی لیزری (عمل جراحی بسته لیزری هرنی دیسکال)
Percutaneous Laser Disc Decompression (PLDD)
دکتر احمد شکرچی زاده

این مقاله در اواسط سال ۱۳۹۴ در مجله پیام طب منتشر شده است.

مطالب این مقاله قدیمی و مربوط به سال ۹۴ میباشد. در حال حاضر با ابداع تکنیکPLDH توسط مولف مطالب این مقاله کلا فاقد اعتبار میباشد.

اززمانی که بشر قدرت راه رفتن پیدا کرد Low Back pain نیز از مسائل درگیر سلامتی بشر شد. از علل شایع و مهم درد کمر هرنی دیسکال می باشد. دیسک بین مهره ای ساختمانی است که از هسته مرکزی (نوکلئوس پولپوزوس) و ساختمان اطراف (آنولوس فیبروزوس) تشکیل شده است. نوکلئوس با افزایش سن دچار تغییرات دژنراتیو شده و ممکن است دچار جابجایی به سمت خلف شود. میزان این جابجایی متغیر است. در مواردی سبب برجستگی انولوس و لیگامان طولی خلفی شده (protrusion) و یا به داخل کانال مهره ای جابجا می شود (extruded disc) و در مواردی نیز بطور کامل داخل کانال مهره ای می گردد .(free fragment)
در دژنرسانس دیسک عوامل متعدد دخیل است. مسائل ژنتیک از موارد مؤثر می باشد.بدین جهت در بعضی خانواده ها شیوع بیشتری دارد. اینجانب هفت عضو یک خانواده (پدر و مادر و 5 فرزند) را بعلت هرنی دیسکال عمل جراحی نموده ام. هرنی دیسکال شیوع جغرافیایی نیز دارد. در بعضی مناطق دنیا شیوع زیاد و در بعضی مناطق شیوع اندک است. در ایران شیوع هرنی دیسکال در خوزستان بالا و در بلوچستان بسیار اندک است. اینجانب در طول 3 سال طرح خود در زاهدان بیش از 700 بیمار هرنی دیسکال را از سیستان (زابل) عمل نمودم در حالیکه در همین مدت تعداد بیمار عمل شده از بلوچستان چند مورد بیشتر نبوده ا ست.
در بین شغل ها رانندگی و در بین رشته های ورزشی، وزنه برداری با شیوع بیشتر با هرنی دیسکال همراه می باشد.شیوع هرنی دیسکال به طور متوسط حدود 5 در هزار در سال می باشد.شایعترین محل هرنی دیسکال در ستون فقرات کمری بیشتر در فضاهای L4-L5 و در L5-S1 می باشد. پس از آن در ناحیه سرویکال (پبیشتر در فضاهای C5-C6 و C6-C7) و کمتر از همه در ناحیه توراسیک می باشد.
شایعترین علامت کلینیکی در هرنی دیسکال درد می باشد. این درد در ستون فقرات (کمر گردن پشت) بوده که در ناحیه سرویکال به اندام فوقانی و در ناحیه لومبار به اندام های تحتانی منتشر می شود. سایر علائم هرنی دیسکال شامل علائم عصبی که میزان آن متغیر است می باشد. اکثریت موارد هرنی دیسکال با استراحت و درمانهای طبی بهبودی می یابند.
در ابتدا باید هرنی دیسکال را بعنوان case مدیکال در نظر گرفت و سعی نمود با روش های مدیکال مشکل بیمار حل شود. این روش ها شامل استراحت، درمانهای طبی، فیزیوتراپی، کایر و پراکتیک و .... می باشد.اگر مشکل بیمار فقط درد است باید به بیمار فرصت کافی داد تا با استراحت و درمانهای طبی بهبودی یابد. اگر درمانهای فوق در مدت کافی (چندهفته تا چندماه) مؤثر واقع نشود و یا بیمار علائم عصبی داشته باشد، اقدام به جراحی ضرورت می یابد.
تشخیص هرنی دیسکال، کلینیکی می باشد. جهت تأیید تشخیص و تعیین دقیق محل گرفتاری در صورتی که اقدام جراحی نیاز باشد، انجام MRI ضروری است. عمل جراحی هرنی دیسکال کمری به روش فعلی از اوایل قرن بیستم شروع و با گذشت زمان اصلاح و تکمیل شده است.در عمل های اولیه اقدام به لامینکتومی، بازکردن دورا و خارج کردن دیسک از اپروچ اینترادورال استفاده میگردید.
بتدریج تکنیک های جراحی پیشرفت نمود. امروز اکثر دیسک های کمری بصورت یکطرفه پس از انسزیون پوستی، عضلات پاراورتبرال از ستون مهره ای جدا و با برداشتن لیگمان فلاوم و قسمتی از لامینای مهره دیسک هرنیه تخلیه می گردد.در صورتی که ا نتخاب case جهت عمل جراحی مناسب و عمل نیز دقیق انجام شود، در اکثریت موارد درد بیمار بهبود و علائم عصبی نیز اکثراً برگشت می نماید. معهذا انجام عمل جراحی در هرنی دیسکال ممکن است با عوارضی همراه باشد که بسیاری از آنها از کنترل جراح خارج است.
حدود %15-%10 موارد هرنی دیسکال عمل شده عود می نمایند. در مواردی ممکن است در محل عمل چسبندگی ایجاد شود. پارگی دورا، ضایعه عصبی و عفونت نیز از عوارض نادر عمل جراحی است. وجود این عوارض سبب شد که درمان کنندگان هرنی دیسکال به فکر ابداع روش های درمانی دیگر و کمتر تهاجمی (minimal invasive) در درمان هرنی دیسکال بیفتند.
در فوریه سال 1986 آقای choy و همکاران اقدا م به استفاده از اشعه لیزر در درمان هرنی دیسکال نمودند. در این روش سوزن لیزر از ناحیه پاراورتبرال وارد فضای دیسک شده و با استفاده از لیزر خطی نوکلئوس سوزانده می شد. اگر چه شانس موفقیت در این روش حدود %70 بود ولی بعلت اینکه لیزر خطی تا حدود یک و نیمسانتی متر از سر سوزن باعث سوزاندن نوکلئوس می گردید، در مواردی باعث ضایعه عصبی بعلت حرارت می گردید. این روش در سال 1991 مجوز FDA امریکا را کسب نمود.
پس از آن روش نوکلئوپلاستی ابداع گردید. در این روش از امواج رادیوفرکوئنسی در انعقاد نوکلئوس استفاده شد. در این روش حدود %15-%10 حجم نوکلئوس کاهش و کم شدن فشار داخل دیسک سبب کم شدن فشار دیسک هرنیه به ریشه عصبی می گردید. اینجانب در سال 2006 در فرانسه دوره آموزشی آن را دیدم. پس از بررسی موارد انجام شده متوجه شدم مواردی که تحت عمل جراحی نوکلئوپلاستی قرار می گیرند، موارد پروتروژن خفیف دیسک می باشد. این موارد اکثراً با درمانهای طبی نیز قابل درمان می باشند.
از سایر روش های کمتر تهاجمی درمان هرنی دیسکال روش جراحی اندوسکوپیک می باشد. در این روش با انسزیون کوچک در ناحیه دیسک هرنیه، اندوسکوپ وارد و بوسیله آن اقدام به تخلیه دیسک هرنیه می گردد. موارد محدودی از هرنی دیسکال که بصورت اکسترود باشد با این روش قابل درمان می باشد.
جدیدترین روش کمتر تهاجمی استفاده از لیزر کروی (پلاسما) می باشد. در این روش اشعه لیزر بصورت کروی در چند میلیمتر اطراف سر سوزن اقدام به سوزاندن نوکلئوس می نماید. با سوزاندن و evaporate شدن نوکلئوس به مقدار کافی، بعلت vacumm effect قسمت هرنیه نوکلئوس به داخل فضا تغییر محل یافته و با کاهش فشار داخل دیسک فشار بر روی ریشه عصبی برداشته شده و مشکل بیمار حل می گردد.در این روش انتخاب case و تکنیک دقیق انجام آن، در اثر بخش بودن روش و بالا بردن میزان بهبودی بسیار مؤثر است.
حدود %20موارد هرنی دیسکال که نیازمند عمل جراحی باشند را می تواند به این روش درمان نمود. این روش مجوز FDA امریکا و CE اروپا را دارد و انجام آن تقریباً بدون عارضه می باشد. عمل بطور سرپایی و با بی حسی موضعی انجام می گردد. سوزن لیزر تحت گاید فلوروسکوپ و یا CT در محل خاصی از نوکلئوس قرار گرفته و با حدود 1500-1200 ژول اشعه نوکلئوس evaporate و سوزانده می شود. در خاتمه با تزریق گاز ازون در محل فضا عمل تکمیل می گردد. در حدود نیمی از موارد بلافاصله پس از عمل و حتی در حین انجام آن درد رادیکولر بیمار کاهش می یابد .
پس از دو هفته غالب بیماران احساس بهبودی %70 دارند که با گذشته زمان افزایش می یابد. پس از یک هفته بیمار می تواند کار و فعالیت معمول خود را انجام دهد.انجام این روش در هرنی دیسکال کمری و گردنی کاربرد دارد.
بیمارانی از انجام نوکلئوتومی لیزری بهره می برند که :
1) هرنی دیسکال بصورت پرترود و یا اکسترود (حداکثر تا نیمی از فضای کانال توسط دیسک اشغال شده باشد) باشد
2) در بیماران جوانتر نتایج بهتر است
3) ارتفاع فضای دیسک کاهش زیاد نداشته باشد
4) علائم از تنگی کانال کمری، تنگی فورامن و یا بی ثباتی مهره وجود نداشته باشد
5) درد رادیکولر به LBP ارجح باشد
6) علائم کلینیکی با علائم رادیولوژیک تطابق کامل داشته باشد
7) دیسک هرنیه بصورت free fragment نباشد
8) نوکلئوس در MRI دژنرسانس کامل نداشته باشد
9) تکنیک انجام نوکلئوتومی بطور دقیق اجرا شود
سخن آخر اینکه انجام نوکلئوتومی لیزری با توجه به بی عارضه بودن ، انجام سرپایی، عدم دستکاری ستون فقرات و برگشت زودتر بیمار به کار و فعالیت در حدود یک سوم بیماران هرنی دیسکال روش جراحی انتخابی است. اگر انتخاب بیمار و تکنیک انجام آن دقیق باشد شانس بهبودی بیمار بیش از %90 می باشد. هزینه های انجام عمل تحت پوشش بیمه ها می باشد .

آدرس مطب : اصفهان چهارباغ بالابین زمزم و دروازه شیرازکوچه مختاری ساختمان جم طبقه زیرزمین
تلفن : 36622101 - 031درباره این موضوع مطالب بیشتری بخوانیدنظرات کاربران درباره این مطلب :
برای متن پیام فقط از حروف فارسی استفاده کنید .
این فرم صرفا جهت دریافت نظرات ، پیشنهادات و انتقادات کاربران در مورد مطلب فوق میباشد .
به سوالات پزشکی در این بخش پاسخ داده نمیشود .
از ارسال پیام های تبلیغاتی در این بخش خودداری نمایید .
حداکثر طول مجاز برای متن پیام 500 کاراکتر است .
نام و فامیل :
تلفن :
ایمیل :
متن پیـام :
جدیدترین و موثر ترین روش درمان دیسک

logo-samandehi

اصفهان ، خیابان چهار باغ بالا ، کوی صوابی ( شهید مختاری ) ، شماره 37 ، ساختمان جم ، طبقه زیر زمین

تلفن :
36622101 - 31330708 - 31330709 - 31330759

طراحی و راه اندازی وب سایت : گروه نرم افزاری پزشک آنلاین