درباره ام آر آی مغز بیشتر بدانید

امروزه ام آر آی یک روش تصویربرداری حساس (به خصوص برای مغز) است و یک روش تصویربرداری غیر تهاجمی است که پزشکان برای تشخیص و درمان برخی بیماری‌ها از آن استفاده می‌کنند. در تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (ام آر آی) مغزی از میدان مغناطیسی قوی، امواج رادیویی و کامپیوتر برای تولید عکس‌ از مغز و سایر قسمت‌های جمجمه استفاده می‌شود که بسیار شفاف‌تر و دقیق‌تر از عکس‌هایی است که با روش‌های دیگر گرفته می‌شود.

در این روش تصویربرداری از پرتوهای یونیزه شده استفاده نشده و برای انجام آن باید ماده حاجبی که به آن گادولینیوم گفته می‌شود تزریق شود که احتمال بروز واکنش‌های آلرژیک ناشی از استفاده از آن کمتر از مواد حاجب یددار است. متخصصین مغز و اعصاب از ام آر آی برای تشخیص بسیاری از بیماری‌های مغزی مانند کیست‌ها، تومورها، خونریزی، تورم، ناهنجاری‌ها، عفونت‌ها، بیماری‌های التهابی و مشکلات مغزی دیگر استفاده می‌کنند. همچنین با این روش تصویربرداری می‌توان صحت عملکرد شانت را بررسی کرده و آسیب‌دیدگی‌های مغزی ناشی از ضربه‌ مغزی یا سکته مغزی را تشخیص داد. با استفاده از این روش می‌توان از قسمت‌های مختلف عکس‌هایی گرفت که با استفاده از روش عکس‌برداری به وسیله اشعه ایکس یا سی تی اسکن یا سونوگرافی نمی‌توان از این قسمت‌ها تصاویر واضحی گرفت. این روش به خصوص برای تشخیص مشکلات غده هیپوفیز و ساقه مغز بسیار مؤثر و مفید است. تصاویر دقیق ام آر آی به متخصصین مغز و اعصاب در ارزیابی قسمت‌ها مختلف بدن و تشخیص برخی بیماری‌ها کمک می‌کند. سپس تصاویر روی مانیتور کامپیوتر نشان داده شده یا به روش‌های الکترونیک استخراج شده و چاپ می‌شوند یا روی یک سی دی کپی می‌گردند تا مورد بررسی و ارزیابی قرار گیرند.

درباره ام آر آی مغز بیشتر بدانید

اسکن ام آر آی مغز یک روش غیرتهاجمی است که از یک آهنربای بزرگ، امواج رادیویی و یک کامپیوتر برای تولید تصاویر بسیار واضح از مغز و ساختارهای مرتبط با آن استفاده می‌کند. ام آر آی مغز به‌واسطه تولید تصاویر دقیق‌تر می‌تواند نشان دهد که آیا هرگونه ناهنجاری در مغز یا بافت‌های اطراف آن وجود دارد یا خیر. در این روش برخلاف سی تی اسکن مغز از اشعه ایکس استفاده نمی‌شود و به‌همین‌دلیل ایمنی بالایی دارد. اصولاً تصویربرداری تشدید مغناطیسی (MRI) با عبور جریان الکتریکی از سیم‌‌پیچ‌ها‌ برای ایجاد یک میدان مغناطیسی موقت در اطراف بدن عمل می‌کند. سپس یک فرستنده و گیرنده در دستگاه امواج رادیویی را ارسال و دریافت می‌کنند. کامپیوتر از این سیگنال‌ها برای ایجاد تصاویر دیجیتالی از ساختارهای داخل سر شما به‌خصوص مغز استفاده می‌کند. پس از انجام ام آر آی مغزی، رادیولوژیست تصاویر آماده شده را بررسی و یک گزارش در قالب تفسیر ام آر آی مغز به پزشک معالج شما ارائه می‎دهد.

کاربرد ام آر آی مغز

ام ار ای مغز به طور خاص می‌تواند هرگونه التهاب و تورم، آسیب مغزی، مشکلات ساختاری، توده‌های غیرطبیعی و خونریزی در داخل مغز را نشان دهد. به‌همین‌دلیل پزشک متخصص در صورت مشاهده ترکیبی از علائم و نشانه‌های زیر، ممکن است یکی از انواع ام آر آی مغز را برای شما تجویز کند:

• میگرن یا سردردهای مزمن
• تشنج
• دوره‌های مکرر سرگیجه شدید
• کاهش شنوایی با علت غیرقابل توضیح
• مشکلات بینایی
• عدم تعادل هورمونی مربوط به هیپوتالاموس یا غده هیپوفیز
• تغییرات قابل توجه در تفکر و رفتار
• ضعف و خستگی مفرط

معمولاً برای تشخیص یا نظارت بر ناهنجاری‌های زیر انجام ام آر آی مغز ضرورت دارد:

• تجمع لخته خون در مغز
• آنوریسم مغزی
• خونریزی مغزی
• عفونت‌های مغزی (آنسفالیت)
• آسیب مغزی مرتبط با صرع
• تومور و کیست مغزی
• برخی از بیماری‌های عصبی مزمن مانند ام اس (MS)
• زوال عقل
• هیدروسفالی
• مشکلات غده هیپوفیز مانند آدنوم هیپوفیز
• سکته مغزی
• مشکلات تکاملی مرتبط با ساختار مغز
• آسیب مغزی تروماتیک (TBI)

ارائه‌دهندگان مراقبت‌های بهداشتی همچنین از اسکن ام آر آی مغز برای اطمینان از آمادگی بیمار قبل از جراحی و بهبودی بعد از جراحی استفاده می‌کنند.

مزایای ام آر آی مغز

1. ام آر آی مستلزم قرار گرفتن در معرض اشعه ایکس نیست، بنابراین برای کودکانی که ممکن است نیاز به اسکن‌های متعدد داشته باشند گزینه بهتری است تا خطر بروز عوارض سی تی اسکن مغز آنها را تهدید نکند.
2. اسکن ام آر آی می‌تواند بافت‌ها و ساختارهای نرم را با وضوح بیشتری نسبت به سی تی اسکن نشان دهد.
3. برای ام آر آی به تزریق دوز کمتری از ماده حاجب نسبت به سی تی اسکن نیاز است.

آماده شدن برای انجام ام آر آی مغز

در هنگام انجام آزمایش لباس‌های مخصوصی به شما داده می‌شود همچنین در صورتی که لباس‌های خودتان به اندازه کافی گشاد باشد و کمربند و اشیاء فلزی نداشته باشد می‌توانید در طول انجام فرایند تصویربرداری همان را بپوشید. نحوه خوردن و آشامیدن قبل از انجام تصویربرداری ام آر آی متغیر است که به نوع آزمایش و امکانات تصویربرداری بستگی دارد. در برخی از آزمایش‌های MRI ممکن است نیاز به تزریق ماده حاجب در جریان خون باشد. رادیولوژیست یا تکنسین مربوطه یا پرستار ممکن است از شما در مورد آلرژی‌های احتمالی که دارید مانند آلرژی به ید یا ماده حاجب، اشعه ایکس، داروها، غذاها یا عوامل محیطی و همچنین در مورد ابتلا به بیماری آسم از شما سؤال کند.
احتمال داشتن آلرژی نسبت به مواد حاجب بر پایه گادولینیوم که در ام آر آی استفاده می‌شود بسیار کمتر از مواد حاجب یددار است که در سی تی اسکن مورد استفاده قرار می‌گیرند. شما باید در مورد بیماری‌ها یا جراحی‌هایی که به تازگی انجام داده‌اید اطلاعات لازم را در اختیار رادیولوژیست قرار دهید. برخی بیماری‌ها مانند بیماری‌های کلیوی حاد ممکن است مانع استفاده از مواد حاجب بر پایه گادولینیوم در ام آر آی شوند. خانم‌هایی که باردار هستند باید حتماً پزشک یا تکنسین مربوطه را مطلع نمایند. از آنجا که کودک در شکم مادر تحت میدان مغناطیسی قوی قرار می‌گیرد، زنان باردار نباید در سه ماهه اول بارداری تحت ام آر آی قرار گیرند مگر این که مزایا و فواید انجام ام آر آی بیش از مضرات انجام آن باشد. باید جواهرات و زیور‌آلات خود را در خانه گذاشته یا قبل از انجام ام آر آی آنها را درآورید.

تصویر برداری ام آر آی (MRI) چگونه انجام میشود؟

آزمایش ام آر ای ممکن است به صورت عمل سرپایی انجام شود یا نیاز به بستری شدن هم داشته باشد. شما روی تخت ام آر ای قرار داده می‌شوید. بندها و بالش‌های مخصوصی برای این که شما در خلال انجام فرایند در وضعیت مناسبی قرار گیرید مورد استفاده قرار می‌گیرند. دستگاه‌ها و کویل‌ها ظرفیت ارسال و دریافت امواج رادیویی را داشته که ممکن است در اطراف یا نزدیکی ناحیه تحت تصویربرداری بدن باشند. برای انجام MRI مغزی، دستگاهی در اطراف سر قرار داده می‌شود. در صورتی که در ام آر ای از ماده حاجب استفاده شود، پزشک، پرستار یا تکنسین، کاتتر که به آن خط وریدی گفته می‌شود را در رگ‌های دست یا بازو قرار می‌دهند. ممکن است برای تزریق ماده حاجب از محلول سالین نیز استفاده شود. محلول که وارد ورید می‌شود از انسداد کاتتر داخل وریدی تا زمانی که ماده حاجب تزریق می‌شود پیشگیری می‌کند. شما در مگنت دستگاه ام آر آی قرار داده می‌شوید و رادیولولوژیست و تکنسین به کمک کامپیوتری که بیرون از اتاق قرار دارد تصویربرداری را انجام می‌دهند. زمانی که آزمایش انجام شد، باید کمی صبر کنید تا رادیولوژیست و تکنسین عکس‌ها را بررسی کرده و در صورت نیاز عکس‌های دیگری از شما گرفته شود.

تشخیص مشکلات نخاعی از جمله فتق دیسک با ام آر آی

MRI كمر می‌تواند مشکلات مختلف کمر از جمله مشکلات استخوان‌ها (مهره‌ها)، بافت‌های نرم (مانند نخاع)، اعصاب و دیسک‌ها را تشخیص دهد.گاهی اوقات MRI برای ارزیابی آناتومی ستون فقرات کمر، کمک به برنامه ریزی جراحی ستون فقرات یا نظارت بر تغییرات ستون فقرات بعد از عمل انجام می‌شود. به عنوان مثال می‌تواند نقاطی از ستون فقرات را پیدا کند که در آن کانال نخاعی که محلی برای عبور نخاع است، به طور غیر طبیعی تنگ شده است و ممکن است نیاز به جراحی داشته باشد. ام‌ آر آی می‌تواند تصاویری از دیسک‌ها را ارائه دهد تا پزشک برآمدگی، پارگی یا فشار به نخاع یا اعصاب را بررسی کند.

تفسیر جواب ام آر آی

پزشکی که برای تفسیر تصاویر MRI آموزش دیده است (رادیولوژیست) تصاویر گرفته شده از شما را آنالیز کرده و به پزشک شما گزارش می‌دهد. پزشک شما هر مطلب مهمی را با شما در میان گذاشته و مراحل را با شما پیش می‌برد.

موارد منع انجام ام آر آی

در بیشتر موارد، ام آر آی برای بیمارانی که ایمپلنت‌های فلزی دارند بی‌خطر است مگر در موارد زیر:

1. ایمپلنت حلزون گوش
2. برخی انواع گیره‌های مورد استفاده در آنوریسم مغزی
3. برخی انواع کویل‌های فلزی که در عروق خونی قرار داده می‌شوند.
4. تقریباً تمام دیفیبریلاتورها و پیس میکرهای قلبی

عوارض MRI

زنان باردار نباید در طول سه ماهه اول بارداری خود MRI بگیرند مگر اینکه قطعاً به این تست نیاز داشته باشند. سه ماهه اول زمانی است که ارگان های بدن کودک رشد می کنند. همچنین در زمان بارداری نباید از ماده حاجب استفاده کرد. در صورتی که در گذشته نسبت به ماده حاجب واکنش آلرژیک داشته اید یا به بیماری کلیوی شدید ابتلا دارید، از دریافت ماده حاجب امتناع کنید.